Hvorn eiðinn ber að rjúfa?

Tvenn sjónarmið takast á Íslandi þegar verið er að ræða um uppbyggingu atvinnulífs. Annars vegar er áltrúarhópurinn sem vill álver helst í hvert krummaskuð landsins með tilheyrandi uppbyggingu orkuframleiðslu. Hins vegar þeir sem vilja fá sem flesta ferðamenn til landsins og hafa ferðaþjónustu helst allt árið sem er mjög raunhæfur möguleiki a.m.k. einhverju leyti.

Ljóst er að íhaldsmenn vilja fylgja álbræðslusjónarmiðunum en aðrir efla ferðaþjónustu enda er hvert starf aðeins örlítið brot af kostnaði við hvert starf í álbræðslunum.

Sömuleiðis er deginum ljósara að þessar tvær leiðir geta aldrei farið saman enda eru ferðamenn ekki að koma hingað til lands til að berja rafmagnslínur og álbræðslur augum. Þeir vilja upplifa allt annað. Sumir Íslendingar tala nokkuð bratt um landið okkar og nefna það „óspillt“. Sennilega er óvíða unnt að sjá eins gjörspillt land í Evrópu en hér, þrátt fyrir fjölda styrjalda sem umturnað hafa flestu. Hér er það sem margir nefna „óspillta náttúru“ umhverfi og vistkerfi sem einkennast af uppblásinni jörð þar sem jarðvegurinn hefur fokið burt og eftir eru gróðurvana melar. Þetta er sú ásýnd sem margir fullyrða fullum fetum að sé „óspillt náttúra“. Kannski að landslag með rafmagnslínurnar til álbræðslanna verði hluti þessarar „óspilltu náttúru“ í augum áltrúarmanna og að unnt sé að selja erlendum ferðamönnum sem ósvikna vöru.

Nú kemur í ljós hverjir standa á bak við meirihlutann í bæjarstjórn Reykjanesbæjar eins og Keflavík og nærbyggðir nefnast í stjórnsýslunni. Það er erlendi braskarinn sem fékk óátalið að smeygja sér inn í íslenskt atvinnulíf og fékk að kaupa Orkuveitu Suðurnesja á smánarverði. Þessi aðili vill fá sem mestan arð á sem skemmstum tíma og hann mun beita bæjarstjórninni fyrir stríðsvagn sinn og koma meiri orkuvinnslu í gegn með góðu eða illu. Þessi sjónarmið eru á góðri leið með rányrkju að ganga að náttúruauðlindum Reykjanesskagans dauðum ef fram fer eins og stefnt er að.

Fyrir mér er alveg á tæru hvorn eiðinn við eigum að rjúfa: Áltrúarmenn verða að bíta í það súra epli að það verður ekki varðveitt og eyðilagt í sömu andrá. Aðeins önnur leiðin er fær.

Ómar Ragnarsson hugsjónarmaður um náttúru landsins og fréttamaður hefur bent á Eldvörpin sem einstakt náttúruundur, eldhrygg í aðeins 20 mínútna akstursfjarlægð frá Keflavíkurflugvelli. Þetta er einstakt tækifæri á Reykjanesi til að gera að mikilvægu aðdráttarafli í tengslum við ferðaþjónustu. Og það þarf að fjölga Bláu lónunum enda um að ræða merkilega upplifun margra ferðamanna í ferð til Íslands.

Bæjarstjórnarfólkið í Keflavík þarf að hugsa betur en það gerir nú. Það á ekki að láta erlenda braskara segja sér fyrir verkum. Ber okkur ekki að efla innlenda einkaaðila til að auka ferðaþjónustu á hagkvæmari hátt en endalausri álbræðsluhugsjón?

Góðar stundir en án fleiri álbræðslna!

Harðar deilur um Helguvík

Frábærir útvarpsþættir

Á sunnudagsmorgnum er frábær útvarpsþáttur „Íslensk menning“ undir stjórn þeirra Ævars Kjartanssonar og Fríðu Bjarkar Ingvarsdóttur. Að þessu sinni er samtal við Hjörleif Stefánsson arkitekt. Hjörleifur er mjög víðsýnn fræðimaður varðandi þróun húsbygginga og byggðar. Hann rýnir í mistök sem gerð hafa verið einkum í skipulagsmálum Reykjavíkur en bendir á sitthvað sem virkilega vel hefur tekist til.

Hjörleifur minnist á hvernig Íslendingar voru að mestu bundnir í 1000 ár við þann efnivið til húsbygginga sem fyrir var í landinu. Ætíð var torvelt að flytja byggingaefni til landsins og það var alltaf dýrt. Síðan þá þróaðist þessi sérstaki arkitektúr þegar Íslendingar byggja híbýli sín í landslagið og húsin verða hluti af því.

Þegar fyrstu arkitektarnir komu til sögunnar eins og Rögnvaldur Ólafsson og Guðjón Samúelsson þá eru þeir nátengdir þessari fornu byggingaarfleifð og vilja gera sitt af mörkum að halda við hana eftir því sem unnt er.

Skipulag er Hjörleifi mjög unnt um að takist sem best til. Hann bendir á að frá 1920 hafi verið unnið að skipulagsmálum í Reykjavík og þá byggðist það á þeirri hugsun að hverfa frá þessu forna byggingalagi, rífa það sem fyrir var og byggja nýtt. Frá þessu var horfið upp úr 1970 en fram kom í þætti fyrir 2 vikum kom fram í máli Guðjóns Friðrikssonar að árið 1968 hafi um 100 gömul hús, flest timburhús frá ofanverðri 19. öld verið rifin í samræmi við aðalskipulag Reykjavíkur 1962-1983. Gríðarlega mörg hús voru á lista yfir þau sem átti að rífa, m.a. Bernhöftstorfuhúsin. Þeim var bjargað með miklum sóma þeim sem að því verki stóðu.

Hjörleifur minnist á ferðamenn. Þeir sækist mjög í gamla borgarhluta þar sem þeim finnst fróðlegt að skoða sig um. Hann minnist á endurgerð og endurbyggingu ýmissa húsa á síðustu árum og jafnvel heillra gatna á borð við Aðalstræti í Reykjavík.

En hann minntist einnig á það sem þurfi að bæta. Á síðasta þingi lagði Mörður Árnason og nokkrir fleiri þingmenn frumvarp til breytinga á skipulagslögum nr.123/2010:

1. gr. Við 2. gr. laganna bætist nýr töluliður, 23. tölul., svohljóðandi og breytist röð annarra töluliða samkvæmt því: Söguleg byggð: Hverfi eða hverfiskjarni þar sem byggð er að stofni til frá því fyrir 1920, þar sem byggð hefur sérstakt byggingasögulegt gildi eða þar sem byggð hefur sérstakt menningarsögulegt gildi. Afmarka skal sögulega byggð sérstaklega í deiliskipulagi.

2. gr. Við 1. mgr. 51. gr. laganna bætist nýr málsliður, svohljóðandi: Þar sem söguleg byggð hefur verið afmörkuð í deiliskipulagi stofnast réttur til bóta vegna skipulagsbreytinga ekki nema byggingarleyfi hafi verið í gildi þegar skipulagsbreytingarnar voru gerðar.

(Þingskjal nr.149).

Því miður náði þetta mikilvæga þingmál ekki í gegn, var ekki einu sinni tekið á dagskrá! Mörg önnur mál voru talin mikilvægari! Nú er að vona að Mörður verði kosinn að nýju og að hann endurflytji þetta mikilvæga mál á næsta þingi og það fái nægan stuðning.

Eg hvet sem flesta að hlusta á þessa vönduðu þætti þeirra Ævars Kjartanssonar og Fríðu Bjarkar Ingvarsdóttur þar sem hann færi ýmsa fróðleiksmenn og konur til að ræða um sitthvað í tengslum við íslenska menningu.

Þeir eru endurteknir kl.13.00 á fimmtudögum og unnt að hlusta gegnum heimasíðu RUV.

Góðar stundir!