Málaflækjur og mannréttindi

Ljóst er að Baldur naut mun betri aðstöðu til upplýsinga en venjulegir fjárfestar sem ráðuneytisstjóri. Hann er í innsta hring þeirrar klíku sem stýrði landinu skömmu fyrir bankahrunið, valdaklíkunnar sem gerði ekkert til þess að koma í veg fyrir kollsteypuna miklu. Eftir leynifund Davíðs Oddssonar í Seðlabankanum í febrúar 2008 var ekkert aðhafst til að bjarga því sem bjargað var í almanna þágu. hins vegar kepptust þeir sem höfðu aðgang að upplýsingum að koma eignum sínum í skjól.

Einn þessara aðila er Baldur Guðlaugsson sem seldi hlutabréf sín í Landsbankanum um miðjan september 2008. Honum hefur væntanlega verið fullljóst að bréfin yrðu honum einskis virði. En hvaða upplýsingar hafði sá sem keypti hlutabréfin af Baldri hafa um raunverulega stöðu mála? Hefði verið líklegt að einhver hefði keypt fyrir um 200 milljónir hlutabréf sem yrðu einskis virði nokkrum dögum síuðar? Var það kannski lífeyrissjóður sem var kaupandinn en lífeyrissjóðir töpuðu sem alkunna er gríðarlegu fé í hruninu.

Vel kann það að vera að unnt sé að flækja mál með ýmsu móti. En staðreyndin er fullkomlega ljós: Innherjaviðskipti fóru fram í þessu máli. Það verður væntanlega vandræðalegur málflutningur fyrir Mannréttindadómstól Evrópu að fara fram á að maður sem beitt hefur klókindum í viðskiptum, hafi betri og meiri rétt en aðrir.

Það er skömm af þessu og lýsir vel hugarfari þeirra sem ábyrgð eiga að bera á hruninu. Engin iðrun, engin yfirbót, engin samúð með þeim sem töpuðu sínu sparifé í hruninu.

Auðvitað hefði verið karlmannlegt af Baldri að sætta sig við orðinn hlut og taka út dóm sinn.

Kærir til Mannréttindadómstóls

Stór verkefni framundan

Starfandi forstjóri Fjármálaeftirlitisins er örugglega mjög varkár en klár lögfræðingur með víðtæka reynslu í stjórnsýslunni. Þetta starf er vandasamt þar sem gæta verður ætíð mikillrar formfestu en svo virðist sem eitthvað hafi ekki verið í samræmi við reglur og góðar venjur sem varð Gunnari að falli.

En það er ekki neitt sældarbrauð að sinna þessu starfi að óaðfinnanlegt er. Það verður sennilega erfitt að finna duglegan, röskan en jafnframt varkáran forstjóra Fjármálaeftirlitisins eftir það sem á undan er gengið.

Framundan eru stór verkefni þar sem rannsaka þarf fleiri fyrirtæki, tengsl þeirra við banka sem og aðra lykilmenn í samfélaginu, jafnvel þingmenn, stjórnmálaflokka að ógleymdum forseta landsins sem tengdist athafnalífinu mjög nánum böndum. Allt þetta starf þarf að vinnast ötullega en með fyllstu nærgætni, varkárni og eftir góðum stjórnsýsluvenjum. Þar kemur meðalhófsreglan til sögu þar sem aðeins beri að rannsaka  fyrst og fremst þar sem greinilegt er að lögbrot hafi verið framin og réttur gagnvart öðrum brotinn.

Bankahrunið og aðdragandinn að því er einn svartasti kafli sögu íslenska lýðveldisins. Þar komu fram margir verstu lestir mannsins: ágirnd, undirferli, svik, blekkingar og ýmsir aðrir vondir lestir. Megin orsakir hrunsins voru gegndarlaus græðgi við að koma ár sinni betur fyrir borð, að ekki þyrfti að vinna handtak framar. Afleiðingin var gríðarleg sóun á fjármunum og öðrum verðmætum.

Því miður hefur ekki tekist að hafa upp á nema örlitlu broti af þeim verðmætum til baka.

Tíminn tifar og sakir fyrnast. Stóru verkefnin á sviði Fjármálaeftirlitisins verða að halda áfram, öllum heiðarlegum landsmönnum til gagns og jafnvel þeim sem freistuðust. Þeir verða að sætta sig við rannsókn á því sem ástæða þykir til og taka afleiðingum af því sem þeir kunna að verða gerðir ábyrgir fyrir.

Með þeirri ósk og von að við getum rannsakað sem mest og best, þannig að við getum gert upp þennan svarta kafla Íslandssögunnar á ásættanlegan hátt.

Góðar stundir!

Með víðtæka reynslu úr stjórnsýslunni