Kinnroðalaust klámhögg

Mál Baldurs er tiltölulega einfalt. Aðferð saksóknara er hárrétt hvað sem verjandinn kann að segja um það. Allt liggur ljóst fyrir: innherjaupplýsingar viðkomandi og að hann hafi nýtt sér þær í viðskiptum sem fáir höfðu yfir að ráða. Glæpur hans er fólginn í að færa sér þessa vitneskju í nyt, selja hlutabréf meðan eitthver verðmæti voru í þeim og þar með festist hann í vef refsilaganna og hefur bakað sér ábyrgð gagnvart þeim.

Í lögfræðinni er til mjög gamalt hugtak, komið úr fornum rómverskum rétti: „Bonus pater familias“.  Það merkir eiginlega „fyrirmyndar fjölskyldufaðir“ og er þetta hugtak oft notað þegar taka þarf til skoðunar og síðar taka ákvörðun um hvort breytni manna hafi verið rétt undir vissum kringumstæðum. Hvað skyldi „Bonus pater familias“ hafa gert í því tilfelli sem um er rætt í þessu tilfelli Baldurs? Hefði „Bonus pater familias“ nýtt sér innherjaupplýsingar til þess að hagnast á kostnað annarra? Sennilega hafna allir dómstólar slíkri spurningu. Viðkomandi hefur ekki tekið rétta ákvörðun um í þeirri trúnaðarstöðu sem hann gegndi að hagnast á saknæman hátt með þessu framferði.

Oft hefur rannsókn í einföldu máli leitt af sér nytsamlegar upplýsingar sem koma að gagni í flóknari málum. Eftir þessu gengur þessi rannsókn. Málsástæður verjandans um að skúrkarnir með stórtækari bortaferil sleppi er því út í hött. Einhvers staðar verður saksóknari að byrja!

Bankahrunið er gríðarlega umsvifamikið og þarf sjálfsagt langan tíma uns öll kurl hafa verið dregin til grafar.

Það tók heil þrjú ár fyrir bandaríska þingnefnd að rannsaka verðbréfahrunið í október 1929. Þessar upplýsingar komu fram í sjónvarpsþætti um upphaf kreppunnar í gærkveldi. Hvað langan tíma tekur að rannsaka bankahrunið á Íslandi haustið 2008 og aðdraganda þess, treystir Mosi sér ekki að geta sér til um. En sennilega tekur sinn tíma að finna og draga fram alla þá þætti sem þar koma við sögu.

Þetta opna bréf hæstaréttarlögmannsins er kinnroðalaust klámhögg til þess fallið að draga athyglina frá þeim saknæma verknaði sem viðkomandi skjólstæðingur ber ábyrgð á. Það er einskis virði.

Mosi

Lögmanni Baldurs algjörlega ofboðið

Athugasemdir

[Einar Guðjónsson, 24.11.2009 kl. 15:49]

Lögfræðin í þessu er nú ekki alveg rétt en þetta skilst: Málið er einfalt. Hann bjó yfir upplýsingum sem markaðurinn vissi ekki. Hann seldi bréfin og græddi á meðan einhver asninn-í merkingunni sá sem ekki bjó yfir upplýsingunum- tapaði.Þess vegna virðist málið fljótrannsakað. Einhvers staðar verður hann að byrja.

[Guðjón Sigþór Jensson, 24.11.2009 kl. 16:43]

Þakka þér fyrir Einar

Flest bendir til að málástæður Karls Axelssonar í vörn Baldurs sé nokkuð glannaleg, kannski léttvæg. Greinin í Morgunblaðinu í dag er nokkuð beinskeytt en hann skautar nokkuð rækilega fram hjá aðalatriðum málsins: Baldur vissi eða mátti vita á vissum tímapunkti, að bréfin í Landsbankanum voru einskis virði. Hann tekur því ákvörðun og kemur þeim í verð meðan þau eru einhvers virði.

Þá er formið á málsvörninni nokkuð einkennileg af lögmanni. Hann reynir að gera ransókn málsins tortryggilega þó svo að allar staðreyndir málsins liggja frammi: allt er upplýst og augljóst að skjólstæðingur hans hefur brotið alvarlega af sér. Saknæmi verknaðarins var auðvitað fólginn í því að notfæra sér þá aðstöðu sem viðkomandi hafði að fá upplýsingar sem aðrir venjulegir hluthafar hafa venjulega ekki aðgang að. Einhverjir hafa tapað jafnmiklu og Baldur hagnaðist af sölu hlutabréfanna.

Formlega séð er mjög undarlegt og óvenjulegt að hæstaréttarlögmaður komi kvörtunum sínum í formi opins bréfs til saksóknara meðan mál er enn á rannsóknarstigi. Mun það vera einsdæmi og lýsir vel því andrúmslofti sem nú er í samfélaginu. Nokkrir lögmenn hafa hins vegar gagnrýnt dóma eftir að Hæstiréttur hefir kveðið upp sinn dóm. Þetta vekur vissulega athygli og ástæður þurfa að vera ærnar til að þessi aðferð sé skynsöm og réttlætanleg.

Þá er eftir að líta á siðferði málsins. Er það skynsamlegt að háttsettur opinber starfsmaður eigi hlutabréf í atvinnufyrirtæki? Hagsmunaárekstrar geta alltaf komið upp og víða um heim t.d. í Bandaríkjunum er þeim sem huga að þátttöku í stjórnmálum eða opinberri stjórnsýslu, gert skylt að draga sig út úr slíku annað hvort með því að selja hlutafé eða losa sig við þau á annan tilbærilegan hátt.

Nú kann svo að fara að nafn Karls Axels verði síðar dregið fram í dagsljósið vegna stjórnarsetu hans í fjárfestingarfyrirtæki þar sem þúsundir hluthafa töpuðu öllu sínu sparifé. Ekki er útilokað að hann kunni að verða sjálfur í vörn vegna þessa.

Mosi